از دیدگاه اسلام، وظیفه قاضی نه صرفا فصل خصومت که مهم¬تر از آن، کشف واقع است؛ زیرا در قضاوت، آیات و روایات زیادی دلالت بر حکم به حق و اجرای عدالت دارد. و این مهم، جز با کشف واقع در جریان رسیدگی تحقق پیدا نمی¬کند. منظور از کشف واقع، رسیدن قاضی به علم و اطمینان لازم در تشخیص موضوع برای اصدار حکم عادلانه می¬باشد. اما بحث مهمی¬که قابل طرح می¬باشد این است که با توجه به وجود ادله¬ی قانونی اثبات در نظام حقوقی اسلام، کشف واقع چگونه تحقق پیدا می¬کند؟، ضمانت اجرای آن چیست؟ و در این زمینه، نظام حقوقی اسلام چه تفاوتی با نظام حقوقی فرانسه دارد؟ در نوشتار حاضر به این سؤال¬ها پاسخ داده شده است.